In het najaar en de winter regent het met enige regelmaat hard. Soms hebben we dan overlast van het water, plaatselijk kunnen er overstromingen zijn. Hoe zit dat nu? Er valt zoveel regen en tegelijkertijd hebben we in de zomer een droogteprobleem.

Regenwater opslaan

Het regenwater wat in de winter nu valt, wordt door de waterschappen opgeslagen in beken, kanalen, rivieren en sloten. We slaan het water bijvoorbeeld op door sloten te verbreden. Er is zo ruimte om het extra regenwater op te sparen voor een de drogere zomermaanden.

Ook het IJsselmeer wordt gebruikt om water op te slaan voor drogere periodes. Het IJsselmeer wordt weleens de regenton van Nederland genoemd. Het verhogen van het water in het IJsselmeer kan maar een korte periode van het jaar. Dit komt omdat het opslaan van water pas vanaf het voorjaar mag. In de winterperiode hanteert Rijkswaterstaat een lager peil in het IJsselmeer in in verband met de waterveiligheid.

Grondwaterpeil verhogen

Naast het opslaan van regenwater, is het mogelijk om het grondwaterpeil te verhogen. Dit doen we door stuwen en dammen dicht te zetten. Er blijft zo meer water in een gebied staan en dit water kan langzaam de bodem inlopen. Het verhogen van het grondwaterpeil lukt dus alleen als het een langere periode regent en er niet teveel neerslag per dag valt. Tijdens een hoosbui raakt de bovenste laag van de aarde verzadigd en kan het water niet langer de bodem intrekken. Net zoals er in je tuin dan plassen ontstaan, gebeurt dit ook bij het verhogen van grondwater. Dit zou veel wateroverlast geven. Daarom wordt er gekozen om bij harde regenbuien het water af te voeren en zo overstromingen te voorkomen.

Het grondwaterpeil verhogen klinkt als eenvoudige oplossing. Maar er komt het nodige bij kijken. Als het grondwaterpeil hoger is, zijn bijvoorbeeld akkers van boeren drassiger in het voor- en najaar. In deze periode moeten de akkers bewerkt kunnen worden met tractoren. Met een hoger grondwaterpeil is dit dus niet mogelijk omdat de tractoren dan vast komen te zitten.

Huidige grondwaterstanden

Je zou denken, na al die nattigheid van afgelopen weken zijn we wel door het droogteprobleem heen. Niets is minder waar. In de hoger gelegen zandgronden van Nederland zijn de grondwaterstanden nog niet overal op het gewenste niveau. Daar wordt ook de komende maanden nog regenwater vastgehouden om het grondwaterpeil verder aan te vullen. Met een zanderige ondergrond, sijpelt het water makkelijk weg naar lager gelegen gebied. Daarom zoeken we naar mogelijkheden om hier zoveel mogelijk water vast te houden. Dit noemen we de sponswerking van de bodem. Een manier om meer water vast te houden is het planten van begroeiing.

Geen sneeuwval

De wintersporters onder ons hebben vast al gemopperd over de groene pistes. Dit is niet alleen vervelend omdat de vakantiepret hiermee in het water valt. Ook voor de waterschappen in Nederland is dit een uitdaging. Het smeltwater van de sneeuw is een belangrijke bron van water in het voorjaar. Wanneer er geen smeltwater is, hebben we vroeg in het jaar al last van lage waterstanden in de Rijn en neemt de kans op droogte toe.

Wil je meer weten over het werk van de Waterschappen? Lees dan het artikel over voldoende water.